Ukraina rozwija substytucyjną terapię opioidową w celu zredukowania wirusa HIV

Rząd Ukrainy postanowił zwiększyć zasięg sponsorowanego przez państwo programu opioidowej terapii substytucyjnej (OTS), będącej narzędziem służącym do zredukowania ryzyka przedawkowania oraz przenoszenia chorób.

Od początku 2017 roku na Ukrainie udostępniono darmową OTS dla około 8,000 osób a obecnie władze udostępniły terapię nawet większej liczbie osób. Od początku tego roku, Ukraina w całości sponosoruje OTS dla ponad 10,000 pacjentów w 178 centrach na terenie całego kraju co stanowi według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) „100-krotny wzrost liczby pacjentów na Ukrainie od 2005 roku”.

OTS obejmuje osoby, które używają nielegalnych opioidów, takich jak heroina, które są podawane wraz z opioidami wydawanymi na receptę, takimi jak metadon czy buprenorfina podawana pod nadzorem w warunkach klinicznych. OTS stanowi metodę obniżania ryzyka dla osób, które używają opioidów, w związku z klinicznymi i sterylnymi warunkami, a także obniża ryzyko przedawkowania oraz redukuje przenoszenie chorób zakaźnych, takich jak wirusowe zapalenie wątroby typu c oraz HIV. Również daje pacjentom możliwość większego zaangażowania w dostępne rodzaje usług zdrowotnych, co dla niektórych osób może stanowić jedyny sposób na regularny kontakt z pracownikami służby zdrowia. Dla pacjentów, którzy przestali używać nielegalnych opioidów poza terapią, OTS oznacza, że mogą zaprzestać zaangażowania w nielegalny rynek.    

Pilotażowe programy odnoszące się do OTS rozpoczęto po raz pierwszy w 2004 roku na Ukrainie i zostały rozpowszechnione w późniejszych latach. Przed rokiem 2017, ukraińskie programy OTS były sponsorowane głównie przez Światowy Fundusz na rzecz walki z AIDS, Gruźlicą i Malarią, lecz wzrost dochodu narodowego w 2016 spowodował ograniczenie finansowania przez Światowy Fundusz. To ograniczenie środków finansowych spowodowało, że rząd zobowiązał się do wsparcia ustalenia służącego ograniczeniu szkód poprzez zdecydowanie się na całkowite finansowanie inicjatywy, jak uprzednio informowało TalkingDrugs.

Według danych z 2015 roku dostarczonych przez organizację charytatywną HIV i AIDS pod nazwą Avert, około 1 procent populacji dorosłych na Ukrainie czy 346,000 osób wstrzykują narkotyki. Można zauważyć, że prawie jedna czwarta przypadków nowych zakażeń wirusem HIV na Ukrainie, jest spowodowana poprzez wstrzykiwanie narkotyków często poprzez stosowanie niesterylnych igieł w warunkach nieklinicznych. Dla ekspertów do spraw zdrowia potrzeba stosowania OTS jest więc całkowicie wyraźna. Niedawna decyzja rządu w sprawie rozszerzenia dostępu do OTS spotkała się z uznaniem ze strony ekspertów do spraw zdrowia, jako forma przeciwdziałania potencjalnym zagrożeniom związanym z używaniem narkotyków oraz chorobom zakaźnym.

Martin Donoghoe, główny doradca w sprawach gruźlicy, wirusa HIV oraz wirusowego zapalenia wątroby dla Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z siedzibą w Kijowie na Ukrainie, opisał to przedsięwziecie jako „ważny przełom dla zdrowia publicznego na Ukrainie. WHO oraz partnerzy tej organizacji przez wiele lat pracowali wraz z rządem nad ostatecznym zaakceptowaniem OTS oraz dofinansowaniem. To pokazuje, że Ukraina jest całkowicie zobowiązania do odpowiedzi na wirusa HIV”.

Poparcie rządu dla tego środka spotkało się także z poparciem ze strony pacjentów, którzy stosują OTS.

„OTS ocaliła mi życie. Przywróciła mnie mojej rodzinie. Ożeniłem się ze swoją dziewczyną i planujemy mieć dzici” mówi Anton Basenko, ukraiński pacjent stosujący OTS, jak również opisał „OTS uczyniła mnie kim jestem teraz, pracownikiem organizacji międzynarodowej oraz reprezentantem grupy ludzi, którzy wstrzykują narkotyki a także pacjentów stosujących OTS w Narodowej Radzie do spraw Walki z Gruźlicą oraz HIV/AIDS”.

„Nie powinniśmy zapomnieć, że wszystkie te istnienia zostały ocalone poprzez wsparcie finansowe od dawców międzynarodowych. Aczkolwiek, ta pomoc finansowa nie może być wiecznie udzielana i bez wsparcia ze strony państwa osoby te są skazane na porażkę”.

Podczas gdy, większość osób na Ukrainie może korzystać finansowego wsparcia ze strony rządu na opłacenie OTS, to samo nie może zostać powiedziane o osobach zamieszkujących na Krymie. Półwysep Krymski uznany przez większość krajów za terytorium Ukrainy został przejęty przez Rosję w 2014 roku. Według prawa rosyjskiego, OTS jest nielegalna, co oznacza że około 800 pacjentom, którzy przez lata mieli dostęp do leczenia nagle odebrano do niego dostęp. Podczas gdy, stopień do jakiego zmiany te dotknęły osoby wstrzykujące narkotyki jest trudny do ustalenia to z pewnością przyczyniło się to do zgonów.